สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA เปิดเวทีประกวด “รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติประจำปี 2566” (National Innovation Awards 2023) ภายใต้แนวคิด “นวัตกรรมขับเคลื่อนอนาคต” ซึ่งจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 19 เพื่อเชิดชูเกียรติคนไทยผู้สร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมที่มีความโดดเด่นและก่อประโยชน์ต่อประเทศในหลากหลายมิติ
ดร.พันธุ์อาจ ชัยรัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA กล่าวว่า รางวัลนวัตกรรมแห่งชาติถือเป็นรางวัลนวัตกรรมอันทรงเกียรติสูงสุดของวงการนวัตกรรมไทย ซึ่งจัดขึ้นเพื่อรำลึกถึงพระอัจฉริยภาพด้านนวัตกรรมจากโครงการแกล้งดิน ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตรในฐานะ “พระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย” รวมถึงเป็นการประกาศเกียรติคุณและเชิดชูเกียรติแก่คนไทยที่สามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมที่มีความโดดเด่นและก่อประโยชน์ต่อประเทศได้อย่างชัดเจน โดยในปี พ.ศ.2566 นี้จัดขึ้นภายใต้แนวคิด “นวัตกรรมขับเคลื่อนอนาคต” ใน 5 ด้านผลงานการประกวด ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม การออกแบบผลิตภัณฑ์และบริการ สื่อและการสื่อสาร องค์กรนวัตกรรมดีเด่น โดยเวทีแห่งนี้จะเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่จะเสริมสร้างความเข้มแข็งของระบบนิเวศนวัตกรรมไทย ด้วยการเปิดพื้นที่ให้ผู้ประกอบการได้พัฒนาศักยภาพด้านนวัตกรรมผ่านกิจกรรมการให้คำปรึกษา และการสนับสนุนเครือข่ายทั้งด้านนวัตกรรม ธุรกิจ และนโยบาย รวมถึงการสร้างความตระหนักด้านนวัตกรรมผ่านการเผยแพร่ตัวอย่างนวัตกรรมฝีมือคนไทยออกสู่สาธารณชนในวงกว้าง เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ที่เป็นรูปธรรม ช่วยให้ นวัตกร สามารถพัฒนาต่อยอดผลงานและขยายฐานการเข้าถึงได้อย่างกว้างขวาง ซึ่งจะทำให้ระบบนวัตกรรมไทยเติบโตอย่างแข็งแกร่งพร้อมฝ่าวิกฤต และการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น พร้อมทั้งผลักดันประเทศไทยสู่การเป็นชาติแห่งนวัตกรรม
สำหรับการจัดงานมอบรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติในช่วง 18 ปีที่ผ่านมา ช่วงแรกๆจะมอบให้กับหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนที่มีการคิดค้นนำเสนอผลงานนวัตกรรมที่มีประโยชน์ต่อประเทศ สร้างมูลค่าเพิ่มให้คนไทยเข้าถึงนำไปต่อยอดในแต่ละด้านที่มีการจัดประกวด และเพิ่งปรับเปลี่ยนวัตถุประสงค์การจัดมอบรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติในช่วง 7 ปีที่ผ่านมาให้ผู้ประกอบการ ประชาชนทั่วไป หรือแม้แต่องค์กรภาครัฐนำส่งผลงานนวัตกรรมในแต่ละด้านเข้ามาเพื่อให้ทาง NIA คัดเลือกสุดยอดนวัตกรรมแห่งชาติในแต่ละด้านโดยมีคณะผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญจากด้านต่างๆให้เกียรติมาร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสิน
ที่ผ่านมามีผู้สนใจสมัครส่งผลงานเข้ามาประกวดในแต่ละด้านไม่น้อยกว่า 1,000 ผลงานในแต่ละปี ซึ่งผู้ที่ได้รับรางวัลจะได้รับสิทธิประโยชน์ช่วยเสริมสร้างศักยภาพ สนับสนุนพลังของความคิดสร้างสรรค์และทุนทางวัฒนธรรม หรือ Soft power ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งทรัพยากรที่นำไปสู่การสร้างสรรค์นวัตกรรมที่หลากหลายจาก NIA เช่น การพัฒนาต่อยอดขยายผลผลงานนวัตกรรม การอบรมพัฒนาศักยภาพในหลากหลายมิติ ตลอดจนได้รับการประชาสัมพันธ์เผยแพร่ความสำเร็จของผลงานผ่านสื่อหลากหลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็นนิตยสารรางวัลนวัตกรรมที่แนบกับหนังสือพิมพ์จัดส่งทั่วประเทศ การเผยแพร่ผลงานผ่านสื่อแนวหน้าทั้งออนไลน์และออฟไลน์ และโอกาสเข้าร่วมจัดแสดงผลงานกับ NIA ตลอดทั้งปี
“อยากเชิญชวนผู้ที่สนใจสมัครเข้าร่วมประกวดเข้ามาในทุกๆด้าน แม้จะไม่ได้รับรางวัล แต่มั่นใจว่าจะได้รับคำแนะนำจากคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญที่เข้าร่วมการตัดสินรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ เพื่อนำไปปรับปรุงชิ้นผลงานต่อยอดนำไปสร้างมูลค่าเพิ่ม สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ สร้างรายได้และสร้างโอกาสให้ตลาดการค้าเชิงพาณิชย์ในระดับสากล ร่วมขับเคลื่อนประเทศไทยให้ก้าวสู่การเป็นประเทศแห่งนวัตกรรม ที่พร้อมเติบโต และสามารถสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ช่วยเพิ่มศักยภาพในการแข่งขันทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน” ดร.พันธุ์อาจ กล่าว
ด้านดร.กริชผกา บุญเฟื่อง รองผู้อำนวยการด้านระบบนวัตกรรม สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA กล่าวว่า ประเทศไทยมีบุคลากรและองค์กรที่มีศักยภาพอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งเวทีการประกวดรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ นี้จะทำให้คนไทยและสังคมไทยได้รับรู้ถึงศักยภาพด้านนวัตกรรมของประเทศไทย และเป็นแรงบันดาลใจให้กับบุคคลและองค์กรอื่นได้คิดสร้างสรรค์และขับเคลื่อนประเทศไทยด้วยนวัตกรรมไปด้วยกัน สำหรับการจัดประกวดรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติในปี พ.ศ.2566 นี้แบ่งการประกวดออกเป็น 5 ด้านได้แก่
- เศรษฐกิจ เป็นผลงานนวัตกรรมที่สร้างให้เกิดคุณค่าเชิงพาณิชย์ และเกิดประโยชน์ต่อเศรษฐกิจของประเทศแบ่งประเภทตามขนาดขององค์กร ได้แก่ วิสาหกิจขนาดกลาง และวิสาหกิจขนาดย่อมและวิสาหกิจรายย่อย
- สังคมและสิ่งแวดล้อม เป็นผลงานนวัตกรรมที่สร้างให้เกิดคุณค่าต่อสังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม แบ่งประเภทตามลักษณะขององค์กร ได้แก่ หน่วยงานภาครัฐ หน่วยงานภาคเอกชน และองค์กรเพื่อสังคมและชุมชน
- การออกแบบผลิตภัณฑ์และบริการ เป็นผลงานนวัตกรรมที่นำการออกแบบมาสร้างให้เกิดมูลค่าเพิ่มแก่ผลิตภัณฑ์และบริการ แบ่งประเภทตามลักษณะผลงาน ได้แก่ การออกแบบผลิตภัณฑ์ และการออกแบบบริการ
- สื่อและการสื่อสาร เป็นผลงานนวัตกรรมและบุคคลที่มีความสร้างสรรค์ในการสร้างสรรค์เนื้อหาและการสื่อสารรูปแบบใหม่ แบ่งประเภทตามลักษณะผลงาน ได้แก่ ผลงานนวัตกรรมสื่อและการสื่อสาร และผู้สื่อสารนวัตกรรม
- องค์กรนวัตกรรมดีเด่น เป็นองค์กรที่มีการบริหารจัดการนวัตกรรมในองค์กรอย่างโดดเด่น ตั้งแต่ระดับยุทธศาสตร์ ระดับกระบวนการ ไปจนถึงระดับโครงสร้างพื้นฐานขององค์กร แบ่งประเภทตามลักษณะองค์กร ได้แก่ หน่วยงานภาคเอกชน และหน่วยงานภาครัฐ
โดยคาดว่าในปี พ.ศ.2566 นี้จะมีผู้ที่สนใจส่งผลงานนวัตกรรมในแต่ละด้านเข้าประกวดไม่น้อยกว่าปี พ.ศ.2565 ที่ส่งผลงานนวัตกรรมเข้ามาประมาณ 1,200 ผลงาน
สำหรับรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติ จะจัดงานประกาศผลและมอบรางวัลในแต่ละด้านในวันนวัตกรรมแห่งชาติ ซึ่งตรงกับวันที่ 5 ตุลาคม ของทุกปี โดยผู้ชนะเลิศในแต่ละด้านจะได้รับ พระบรมรูปพระบิดาแห่งนวัตกรรมไทย พร้อมจารึกชื่อผลงานและชื่อเจ้าของผลงาน ร่วมกิจกรรมต่างกับทาง NIA ทั้งในและนอกประเทศ และได้รับสิทธิใช้ตราสัญลักษณ์สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ ควบคู่กับผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรางวัล เพื่อประชาสัมพันธ์ผลงานและหน่วยงานที่ได้รับรางวัลเป็นระยะเวลา 3 ปี นับตั้งแต่วันที่ได้รับรางวัล เป็นต้น
สำหรับผู้ที่สนใจสามารถส่งผลงานนวัตกรรมเข้าร่วมการประกวดรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติประจำปี พ.ศ.2566 เปิดรับสมัครตั้งแต่วันนี้จนถึงวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 รายละเอียดเพิ่มเติมแะสมัครออนไลน์ได้ที่ https://award.nia.or.th
