การเติบโตอย่างต่อเนื่องของพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ หรืออีคอมเมิร์ซ (E-commerce) ประกอบกับการแพร่ระบาดของ COVID-19 และการปรับตัวเข้าสู่วิถีชีวิตแบบความปกติใหม่ (New Normal) ทำให้พฤติกรรมการซื้อสินค้าของผู้บริโภคเปลี่ยนไป มีการสั่งซื้อสินค้าในช่องทางออนไลน์มากขึ้น ส่งผลให้ผู้ประกอบการเจ้าของผลิตภัณฑ์ ผู้จัดจำหน่ายสินค้า และร้านค้า จำเป็นต้องปรับตัวเข้าสู่ช่องทางธุรกิจในรูปแบบ E-commerce เพื่อให้สอดคล้องกับพฤติกรรมของผู้บริโภค
หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่มีส่วนให้ธุรกิจประสบความสำเร็จในช่องทางการจำหน่ายสินค้าออนไลน์คือ การพัฒนารูปแบบและวัสดุสำหรับบรรจุภัณฑ์ที่มีความเหมาะสมต่อการจัดจำหน่ายและการจัดส่งสินค้า
สมาคมการออกแบบบรรจุภัณฑ์ไทย ร่วมมือกับ อินฟอร์มามาร์เก็ตส์ จัดงานสัมมนาออนไลน์ขึ้นเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2563ในหัวข้อ “การออกแบบและการเลือกบรรจุภัณฑ์สำหรับ E-Commerce” การสัมมนาฯ ครั้งนี้ ได้รับเกียรติจาก วรรณา สุทัศน์ ณ อยุธยา นายกสมาคมการออกแบบบรรจุภัณฑ์ไทย ผู้เชี่ยวชาญทางด้านออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ ร่วมเป็นวิทยากรให้ความรู้ในครั้งนี้
วรรณา สุทัศน์ ณ อยุธยา นายกสมาคมการออกแบบบรรจุภัณฑ์ไทย ผู้เชี่ยวชาญทางด้านออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์กล่าวว่า เนื่องจากสถานการณ์แพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19ทำให้ผู้บริโภคมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการซื้อสินค้าและรวมทั้งผู้ผลิต สินค้า นั้นก็ต้องมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจให้อำนวยต่อความสะดวกของผู้บริโภค ดังนั้นธุรกิจรูปแบบ E-commerce จึงเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของการดำรงชีวิตมากขึ้นหลาย ๆหน่วยงานมีการให้ Work From Home เพื่อเป็นการรักษาระยะห่างและเป็นการหลีกเลี่ยงในการอยู่รวมกันในจำนวนมาก
ในปัจจุบันนี้การตลาดมีการปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ต่าง ๆ เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภค ที่เปลี่ยนไป ดังนั้นการที่จะสร้างความสนใจและดึงดูดให้ผู้บริโภค ผู้บริโภคเห็นถึงจุดเด่นของสินค้าผู้ผลิตจะต้องสร้างกลยุทธ์ต่าง ๆ เพื่อเป็นการดึงดูดความสนใจให้กับผู้บริโภคสนใจ ทั้งนี้มีรูปแบบ Packaging Design Trends 2020 ดังนี้
Simplicity/Bold & Clear คือ เรื่องการออกแบบตั้งแต่ปี ค.ศ. 2020 จนถึงปีถัด ๆ ไปนั้นการออกแบบ Design นั้นจะเป็นลักษณะการออกแบบที่เข้าถึงง่ายไม่มีความซับซ้อนของตัวบรรจุภัณฑ์
Storytelling Packaging คือการสร้างความเชื่อมต่อของแบรนด์กับผู้บริโภคเป็นอย่างดีเป็นการสร้างจุดเด่น ของตัวสินค้าได้อย่างชัดเจน เพื่อเป็นการชูอัตลักษณ์ของตัวสินค้า ในเชิงของการออกแบบมีการคิดและการเชื่อมต่อสามารถ Create เป็นลักษณะที่ดูด้านใดด้านหนึ่งจะเกิดเป็นรูปภาพใหม่ขึ้นมาหรือที่เรียกว่าเป็น Storytelling ที่ดี ตัวอย่างเช่น ของฝากในแต่ละภูมิประเทศต่าง ๆ แต่ละจังหวัดมีการนำเสนอรูปแบบจุดเด่นของจังหวัดตำบล ของตนเองใส่ Detail ลงไปในรูปแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อสร้างจุดเด่นให้กับสินค้าหรือผลิตภัณฑ์นั้น ๆ ให้เกิดเป็นการจดจำที่ดีของผู้บริโภค
Transparent Design เป็นการ Design โดยการใช้ตัวผลิตภัณฑ์ ตัวบรรจุภัณฑ์อาจจะเป็นแบบใสทำให้ผู้บริโภคเห็นตัวผลิตภัณฑ์ ซึ่งวิธีนี้เป็นวิธีที่ผู้บริโภคชอบมากที่สุดในการออกแบบบรรจุภัณฑ์
Touch of Realism คือการออกแบบโดยการนำภาพจริงของผลิตภัณฑ์มาสกรีนลงบนบรรจุภัณฑ์สร้างความสวยงามให้กับบรรจุภัณฑ์
Collaboration Brand Design เป็นเรื่องของการ Corporations ระหว่างสินค้าแบรนด์หนึ่งกับอีกแบรนด์ที่ร่วมกันทำและสร้างการ Design ที่เข้ากันเพื่อเป็นการทำให้สินค้านั้นดูน่าสนใจและน่าจดจำ เมื่อนำมารวมด้วยกันก็จะมีความเป็น Story ของตัวสินค้า และสร้างรายได้ให้กับตัวสินค้า
Connected Packaging เพื่อส่งเสริมการใช้แพลตฟอร์มบรรจุภัณฑ์แบบเชื่อมต่อออนไลน์ และเปิดมุมมองในการนำระบบดิจิทัลรูปแบบใหม่มาใช้เสริมศักยภาพอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม และในอนาคตอันใกล้ Digitalization จะเข้ามาเปลี่ยนแปลงรูปแบบของบรรจุภัณฑ์รุ่นใหม่ ๆ ให้ก้าวไปสู่การเป็น Smart Packaging โดยมีการนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาใช้เช่น การนำ QR Code หรือ RFID มาใช้กับฝาขวดหรือการนำ AI มาเล่นกับฉลากบนกล่อง รวมถึงมีการใช้ Digital Printing มาพิมพ์ฉลากบนขวดเพื่อใช้เป็นช่องทางการสื่อสาร
Packaging Planet บรรจุภัณฑ์ที่เป็นในลักษณะ 3 R นั้น คือ Reduce Reuse Recycleเป็นการใช้วัสดุที่ทำมาจากธรรมชาติเพื่อเป็นการช่วยกันรักษาโลก และประเทศไทยนั้นมีขยะมากติดอันดับโลก หากผู้ประกอบการทางด้านบรรจุภัณฑ์หันมาใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ทำ จากธรรมชาติก็จะเป็นการดึงดูดความสนใจให้กับผู้บริโภคได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
วรรณา กล่าวเพิ่มเติมว่า E-commerce คือการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ เป็นการดำเนินธุรกิจโดยใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ซื้อขายสินค้าและบริการผ่าน Internet โดยมีเครื่องมือที่สำคัญเป็นเว็บไซต์และการทำการตลาดโปรโมทสินค้าทางออนไลน์อาจไม่ต้องมีหน้าร้าน หลังจากการสั่งซื้อจ่ายเงิน สินค้าก็จะมาส่งให้ถึงบ้าน เป็นสร้างความสะดวกสบายต่อผู้บริโภคสามารถมีช่องทางในการเลือกซื้อสินค้าได้อย่างหลากหลายในช่วง Social Distancing
“ช่วงก่อน COVID-19 นั้นมีการใช้ชีวิตปกติ การเดินทางไปที่ต่าง ๆ สามารถเดินเข้าไปเลือกซื้อสินค้าต่าง ๆ แต่หลังจากมีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 ทำให้คนออกมาซื้อของไม่ได้ มีการอยู่บ้านมากขึ้น อีกทั้งหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนมีมาตรการให้ Work From Home จึงทำให้ประชาชนนั้นล้วนที่จะอยู่ในที่พักอาศัยของตนเอง จึงมีการ Shopping Online มากขึ้น ผู้ประกอบการมีความจำเป็นอย่างมากที่จะต้องเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่ดีและปกป้องตัวผลิตภัณฑ์นั้น ๆ ให้ถึงมือผู้บริโภคอย่างสมบูรณ์แบบ 100% นี้ก็จะเป็นการสร้างความประทับใจแรกในการเลือกซื้อสินค้าครั้งหน้าผู้บริโภคก็จะกลับมาซื้อซํ้าอีกแน่นอน อาจจะมีการใส่ Detail เพิ่มลงไปในเรื่องของการใช้บรรจุภัณฑ์ที่ใช้วัสดุที่ทำมาจากธรรมชาติสามารถนำไป Recycle นำกลับมาใช้ซํ้าได้”
เพราะฉะนั้น นอกจากระบบการขนส่งมวลชนที่ดีและการจัดคลังสินค้าที่มีประสิทธิภาพจะสามารถสร้างความเชื่อมั่นของผู้ซื้อสินค้าแล้วบรรจุภัณฑ์ขนส่งยังถือว่าเป็นองค์หนึ่งที่สำคัญซึ่งก่อให้เกิดความมั่นใจต่อคุณภาพของสินค้าที่ส่งถึงหน้าประตู หากบรรจุภัณฑ์อยู่ในสภาพที่ไม่สมบูรณ์ ผู้รับสินค้าอาจเกิดความลังเลต่อสินค้าที่อยู่ภายในและอาจปฏิเสธรับสินค้าได้ ส่งผลให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อเจ้าของสินค้านั้น ๆ นอกจากนี้ ปัญหาการใช้บรรจุภัณฑ์ที่ใหญ่เกินไปก็อาจส่งผลต่อความพึงพอใจของกลุ่มผู้ซื้อที่ให้ความสำคัญกับปัญหาสิ่งแวดล้อม ผู้ซื้อสินค้าออนไลน์ในกลุ่มนี้ อาจมีคำถามในแง่ปริมาณวัสดุบรรจุภัณฑ์ที่ใช้อย่างสิ้นเปลืองและเกินความจำเป็นและอาจมีปัญหากับการจัดการซากบรรจุภัณฑ์หลังได้รับสินค้าแล้ว ซึ่งประเด็นผลกระทบดังกล่าวข้างต้นอาจส่งผลให้ผู้บริโภคไม่กลับไปใช้บริการสินค้านั้นอีกเลย
วรรณา กล่าวส่งท้ายว่า “การระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 นั้นทำให้เกิดวิถีชีวิตใหม่หรือที่เรียกว่า New Normalซึ่ง E-commerce นั้นเป็นรูปแบบ New Normal จึงทำให้ธุรกิจนี้จะไม่กลับไปเป็นเช่นเดิม เนื่องด้วยผู้คนจะติดการซื้อขายออนไลน์มากขึ้นกว่าจากเดิม เพราะฉะนั้นในมุมของธุรกิจแบบ E-commerce นั้นจะโตขึ้นไปเรื่อย ๆ และอยากจะฝากถึง
เรื่องของการ Corporation กับ Innovation หากผู้ประกอบการรู้สึกยังไม่มั่นใจในการทำ อยากให้มีการทำงานร่วมกันกับภาครัฐ หรือภาคเอกชนที่มีศักยภาพ อย่างในเรื่อง Innovation นั้นจะทำอย่างไรให้มีความแตกต่างจากคนอื่น หรือว่าส่งมอบสินค้าให้ตรงตามความต้องการของลูกค้าเรียกได้ว่าเป็นการตอบโจทย์ของผู้ที่สนใจสินค้านั้น ๆ เป็นอย่างมาก นี้จะเป็นสร้างการดึงดูดให้กับสินค้ามากขึ้น หากท่านไหนสนใจอยากจะสอบถามหรือหาข้อมูลในเรื่องของการทำงานร่วมกับภาครัฐและเอกชน เพื่อสร้างความยั่งยืนให้กับธุรกิจ สามารถสอบถามได้ที่ สมาคมการออกแบบบรรจุภัณฑ์ไทย”
ดังนั้น บรรจุภัณฑ์เป็นเครื่องมือหนึ่งที่จะส่งผลให้ธุรกิจการค้าออนไลน์ประสบความสำเร็จได้ ด้วยบทบาทหน้าที่ของบรรจุภัณฑ์ในการปกป้องตัวสินค้าให้อยู่ในสภาพดีและมีคุณภาพเมื่อถึงมือของผู้ซื้อ การปรับเปลี่ยนรูปแบบของบรรจุภัณฑ์สินค้าให้เหมาะสมและการนำเอานวัตกรรมบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ มาใช้ไม่เพียงแต่สร้างความประทับใจต่อผู้ซื้อสินค้า แต่ยังสามารถตัดทอนค่าขนส่งลงได้
ทั้งนี้ สินค้าที่ขายในตลาดออนไลน์นั้นควรอยู่ในบรรจุภัณฑ์ที่มีขนาดเหมาะสม และมีฟังก์ชันที่อำนวยความ
สะดวกต่อผู้บริโภคในการนำผลิตภัณฑ์ออกมาใช้ได้ดี และที่สำคัญที่สุดคือ สามารถปกป้องสินค้าตลอดเส้นทางการขนส่งและได้คุณภาพเป็นที่ยอมรับเมื่อถึงมือผู้รับ นอกจากนี้หากบรรจุภัณฑ์ที่ใช้สามารถลดปริมาณของวัสดุบรรจุที่มากเกินไปซึ่งอาจก่อให้เกิดภาระต่อสิ่งแวดล้อมหรือมีการปรับเปลี่ยนวัสดุที่ใช้ให้เป็นการใช้วัสดุที่ทำมาจากธรรมชาติเพื่อเป็นการลดขยะที่ไม่จำเป็นได้ อีกทั้งยังสามารถแก้ปัญหาการจัดการและควบคุมจำนวนและขนาดที่หลากหลายได้ จะถือว่าเป็นการออกแบบบรรจุภัณฑ์สำหรับการขนส่งสินค้าในตลาดยุคใหม่อย่าง E-Commerce ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Source : THAI PACKAGING NEWSLETTER #142 July-August 2020 – Page 72
