In Trend
รศ. ดร.สุชปา เนตรประดิษฐ์
drupa 2024 งานแสดงนวัตกรรมและเทคโนโลยีด้านการพิมพ์และสื่อสิ่งพิมพ์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งปกติจัดขึ้นทุก ๆ 4 ปี โดยบริษัท เมสเซ่ ดูสเซลดอร์ฟ จำกัด ครั้งล่าสุดได้จัดขึ้นในวันที่ 28 พฤษภาคม – 7 มิถุนายน พ.ศ. 2567 ณ Düsseldorf Fairgrounds ประเทศเยอรมนี หลังจากระงับการจัดใน ค.ศ. 2020 เนื่องจากวิกฤตการณ์ Covid-19 จนกระทั่งสถานการณ์คลี่คลายกลับมาเป็นปกติ จึงได้จัดอย่างยิ่งใหญ่อีกครั้ง โดยเน้นให้ความสำคัญเรื่องความยั่งยืน (Sustainability) และนวัตกรรมของเทคโนโลยีดิจิทัล (Digitalization)
บรรจุภัณฑ์ในอนาคตกำลังขับเคลื่อนไปสู่แนวทางที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่การใช้พลังงานหมุนเวียน การรีไซเคิลพลาสติก กระดาษ และสิ่งทอ ไปจนถึงการใช้หมึกพิมพ์ที่ปลอดมลภาวะ ส่วนใหญ่ได้นําเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับแนวทางใหม่ ๆ ที่ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของกระบวนการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ ซึ่งนำไปสู่ความยั่งยืน สำหรับนวัตกรรมบรรจุภัณฑ์นั้นวัสดุใช้พิมพ์จะเป็นส่วนสำคัญที่กําหนดการใช้งานและความสวยงาม โดยมีแนวโน้มที่จะมุ่งเน้น 2 เรื่อง คือความยั่งยืน (Sustainability) และความเป็นอัจฉริยะ (Intelligence)
Sustainable Substrate
อุตสาหกรรมมีการตระหนักต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ตั้งแต่การใช้กระดาษรีไซเคิลไปจนถึงพลาสติกที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพ ผู้ผลิตแบรนด์ต่าง ๆ ได้หันมาใช้ทางเลือกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแทนวัสดุแบบดั้งเดิมมากขึ้น ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในกระบวนการผลิตบรรจุภัณฑ์เท่านั้น แต่ยังตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม และใช้ประเด็นนี้ในการตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าอีกด้วย
Smart Substrate
วัสดุที่ใช้เทคโนโลยีล้ำสมัยนำเข้าสู่ยุคใหม่ของแนวทางการสร้างบรรจุภัณฑ์อัจฉริยะ ตั้งแต่การใช้ RFID Tags ไปจนถึง QR Code และการฝัง NFC ซึ่งเทคโนโลยีอัจฉริยะเหล่านี้ ช่วยให้สินค้าสามารถเชื่อมต่อให้ข้อมูลกับผู้บริโภคได้อย่างสร้างสรรค์แบบนวัตกรรมและมีคุณค่า เพิ่มความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ และอำนวยความสะดวกในการร่วมกิจกรรมแบบโต้ตอบได้ ต่อไปจะมีการใช้ Transparent Bar Codes ในบรรจุภัณฑ์อัจฉริยะ ที่สามารถนำเสนอความโปร่งใสและความสามารถในการติดตามที่ไม่เคยเป็นมาก่อนในทุกขั้นตอนของการจัดหาสินค้า ในการใช้เทคโนโลยีเหล่านี้ ผู้ผลิตสามารถรับรองถึงความถูกต้องของสินค้า ต่อสู้กับการหลอกลวงปลอมแปลง และเพิ่มความเชื่อมั่นให้ผู้บริโภคได้ Transparent Bar Codes จะช่วยให้ผู้บริโภคสามารถทำการเลือกอย่างมีข้อมูลและเจาะจงแบรนด์ของสินค้า
Clean Label Substrates
ผู้บริโภคในปัจจุบันมีความเข้าใจมากขึ้นเกี่ยวกับการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ และมีความต้องการเพิ่มขึ้นกับฉลากที่มีความสะอาดหรือปราศจากสารปนเปื้อน สารเติมแต่งที่ไม่ได้จากธรรมชาติ สารเคมี และสารตัวเติมที่ไม่จําเป็น วัสดุเหล่านี้จึงตอบสนองต่อผู้บริโภคที่แสวงหาความเรียบง่าย ความบริสุทธิ์ และส่วนผสมที่มีประโยชน์ในผลิตภัณฑ์ที่พวกเขาบริโภคอยู่ วัสดุที่สะอาดไม่เพียงแต่จะตรงกับความชอบของผู้บริโภคที่ต้องการผลิตภัณฑ์ธรรมชาติและช่วยลดขั้นตอนกระบวนการผลิตเท่านั้น แต่ยังเป็นการสะท้อนถึงความซื่อสัตย์และจริยธรรมของผู้ผลิตด้วย ซึ่งแสดงถึงการมุ่งมั่นของผู้ผลิตที่มีต่อคุณภาพ ความโปร่งใสและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้บริโภค ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่น การยึดติดในแบรนด์ และเป็นหลักสำคัญในการแข่งขันทางการตลาดในปัจจุบัน
ในการคำนึงถึงความยั่งยืนด้านความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของสินค้าต่างๆ ทำให้ผู้ผลิตสามารถลดค่า Footprint ที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และดึงดูดผู้บริโภคที่ใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อมได้ ในทํานองเดียวกัน ผู้ผลิตสามารถก้าวเข้าสู่แนวทางใหม่ของการเชื่อมต่อและการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในเชิงลึกกับผู้บริโภคมากยิ่งขึ้น
เศรษฐกิจหมุนเวียนในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์: แนวทางที่ยั่งยืนในการลดของเสียและการใช้ทรัพยากร
เศรษฐกิจแบบดั้งเดิมที่เป็นแบบเส้นตรง (Linear Economy) มักมีการนำทรัพยากรธรรมชาติมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ เมื่อนำมาใช้แล้วก็กำจัดทิ้ง ส่งผลให้เกิดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างสิ้นเปลืองและมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมสูง ปัจจุบันจึงมีการแนะนำแนวทางการใช้เศรษฐกิจหมุนเวียนในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำลายกระบวนการแบบเส้นตรงนี้ และใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยการนำกลับมาใช้ใหม่ การรีไซเคิล หรือการทำปุ๋ยหมักจากวัสดุ เศรษฐกิจหมุนเวียนในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ได้ครอบคลุมแนวทางและเทคโนโลยีที่เป็นนวัตกรรมที่หลากหลาย ซึ่งมุ่งเป้าไปที่การลดของเสียและลดการใช้ทรัพยากรให้เหลือน้อยที่สุด อาทิ การใช้วัสดุที่คำนึงถึงระบบนิเวศ เช่น พลาสติกย่อยสลายได้ทางชีวภาพ กระดาษรีไซเคิล หรือกระดาษที่ได้รับการรับรอง FSC ซึ่งสามารถช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและปรับปรุงความยั่งยืนของบรรจุภัณฑ์ได้ นอกจากนี้ยังมีถุงบรรจุเพื่อการขนส่งที่ย่อยสลายได้ทางชีวภาพซึ่งทำจากแป้งข้าวโพด บรรจุภัณฑ์ที่ทำจากกระดาษปอหรือกระดาษฝ้าย ซึ่งเป็นเพียงตัวอย่างบางส่วนของทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งกำลังมาแทนที่บรรจุภัณฑ์พลาสติกแบบดั้งเดิม วัสดุเหล่านี้ไม่เพียงแต่มีความยั่งยืนมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังนำเสนอแนวทางที่เป็นนวัตกรรม เช่น กล่องกระดาษแข็งที่หุ้มฉนวนความร้อนซึ่งทำจากโฟมกระดาษหรือป่าน ซึ่งสามารถทดแทนบรรจุภัณฑ์โพลีสไตรีนแบบเดิมได้
อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญของเศรษฐกิจหมุนเวียนคือ การสนับสนุนและเอื้ออำนวยในการรีไซเคิลทั้งวัสดุใช้พิมพ์ หมึกพิมพ์ น้ำยาเคมี และปัจจัยอื่น ๆ เพื่อลดปริมาณของเสียที่ต้องกำจัด จัดทำระบบรีไซเคิลแบบวงจรปิด โดยมีการรวบรวมวัสดุหลังการใช้เพื่อนำไปรีไซเคิล และกลับคืนสู่กระบวนการผลิต ซึ่งสามารถทำได้โดยการใช้ระบบนำกลับคืนอย่างมีประสิทธิภาพ และจัดทำโครงการรีไซเคิลที่ช่วยให้ผู้บริโภคสามารถส่งคืนบรรจุภัณฑ์และนำวัสดุกลับมาใช้ใหม่ได้อย่างสะดวก
ในการลดของเสียและลดการใช้ทรัพยากรได้รวมถึงการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่มีน้ำหนักเบาขึ้น การใช้กระบวนการผลิตแบบประหยัดทรัพยากร และการลดการใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ให้เหลือน้อยที่สุด มีแนวคิดการออกแบบหลายประการที่มุ่งสร้างบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและส่งเสริมความยั่งยืนในอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ ยกตัวอย่าง โครงการหนึ่งที่จะเปลี่ยนอนาคตของบรรจุภัณฑ์คือ ‘The Box’ จาก Living Packets บรรจุภัณฑ์อัจฉริยะนี้มีเซ็นเซอร์ที่สามารถตรวจวัดอุณหภูมิ ค่าความดัน การเคลื่อนไหวและน้ำหนักภายในได้ และได้รับการออกแบบให้นำมาใช้ซ้ำได้สูงสุด 1,000 ครั้ง แนวคิดที่คล้ายกันนี้กำลังดำเนินการโดยบริษัทสตาร์ตอัป Circleback ซึ่งได้พัฒนาระบบการรับฝากบรรจุภัณฑ์เครื่องสำอางและบรรจุภัณฑ์อาหาร เพื่อเสริมสร้างระบบรีไซเคิลและวงจรชีวิตของบรรจุภัณฑ์ให้ดีขึ้น สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือ การลดบรรจุภัณฑ์โดยรวม การผลิตกล่องที่ออกแบบตามความต้องการให้พอดีกับขนาดของผลิตภัณฑ์ ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยประหยัดวัสดุบรรจุภัณฑ์เท่านั้น แต่ยังช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อีกด้วย
บทความของวารสารบรรจุภัณฑ์ไทยไม่ได้มีเพียงเท่านี้ พวกเรายังมีเรื่องราวที่น่าสนใจให้ติดตามในเล่มอีกเพียบ อ่านต่อกันได้ที่ >> E-BOOK #166
